Doc. Józef Kossecki w swojej książce Metacybernetyka (wydanie 2015) na stronie 18 dokonał podziału i opisał podstawowe dziedziny filozofii. Poniżej cytat.
„Wprowadźmy teraz pewne uproszczone konwencje terminologiczne.
ONTOLOGIA
Bada charakter rzeczywistości.
Dzieli się ona na dwa zasadnicze działy:
- materializm – który zakłada pierwotność materii względem świata duchowego (popularnie duch jest tylko pewną funkcją wysoko zorganizowanej materii);
- spirytualizm – zakłada pierwszeństwo elementu duchowego przed elementem materialnym.
EPISTEMOLOGIA
Teoria poznania, która odpowiada na pytanie co jest pierwotnym źródłem naszego poznania rzeczywistości.
Dzieli się na dwa działy:
- realizm – zakłada niezależne i samodzielne względem umysłu istnienie świata oraz możliwość jego poznania;
- idealizm – zakłada, że pierwotnym źródłem naszego poznania są wytwory duchowe – vulgo nasze wrażenia. Idealizm obiektywny uznaje obiektywne istnienie idei, zaś idealizm subiektywny zakłada, że idee to wytwór podmiotów istniejących.
Ze skrzyżowania powyższych podziałów otrzymujemy cztery (lub sześć) rodzajów:
Materializm realistyczny
zakładający pierwotność świata materialnego – dość rozpowszechniony w obecnej Polsce.
Materializm idealistyczny
Subiektywny. W praktyce stosowany przez biurokratów, którzy uważają, że rzeczywistość można kształtować tworząc (alias fabrykując) odpowiednie dokumenty lub w wersji obiektywnej, którzy jednak uznają, że poza dokumentami istnieje jakaś obiektywna rzeczywistość.
Spirytualizm realistyczny
Zakłada obiektywne istnienie pierwotności świata duchowego.
Spirytualizm idealistyczny
Zakłada pierwotność ducha, który jest niezależny od podmiotów poznających.”
Zalety powyższego opisu
Dlaczego przedstawione powyżej uogólnienie podstawowych dziedzin filozofii jest takie ważne dla procesów poznawczych:
- wysoka diagnostyczność informacyjna, czyli można trafnie analizować/opisywać wiele aspektów otaczającej nas rzeczywistości. Jest na tyle ogólne, iż zakres analizy pozwala analizować nowe informacje, z którymi do tej pory nie mieliśmy do czynienia.
- w minimalnej ilości informacji zawiera się maksimum jakości,
- nie wymaga długich wykładów wstępnych, aby poprawnie zrozumieć ten podział.
Dlaczego filozofia jest ważna?
Wbrew powszechnie przyjętej opinii, filozofia jest ważnym dziedziną ludzkiego poznania.
Prof. Marian Mazur umieścił ją jako jedną z 3 podstawowych elementów procesów poznawczych.
Więcej o rodzajach procesów i ich konsekwencjach >>> LINK <<<
Według prof. Mazura filozofia:
- zawiera twierdzenie, a dowody tych twierdzeń nie są obowiązkowe (w przeciwieństwie do nauki, gdzie jest konieczność występowania twierdzeń i ich dowodów, oraz sztuki, gdzie nie ma ani twierdzeń ani dowodów),
- w roli para-dowodu występuje siła autorytetu człowieka, który daną tezę prezentuje.
